Transport & Environment: Zbyt mały krok w stronę gospodarki niskowęglowej
Publikujemy tłumaczenie komunikatu federacji Transport & Environment na temat przedstawionego 19 października przez KE planu rozbudowy europejskiej sieci transportowej, energetycznej i cyfrowej. Komisja planuje wydać 31,7 mld euro na rozbudowę europejskiej sieci transportowej. Fundusze te są w stanie sprawić, że transport będzie mniejszym obciążeniem dla środowiska – ale czy tak się stanie?
Komisja Europejska opublikowała pakiet propozycji wydatkowania unijnych środków na infrastrukturę. Utworzyła również nowy instrument „Łącząc Europę”, który będzie finansował projekty uzupełniające brakujące połączenia w europejskiej strukturze energetycznej i transportowej. Federacja Transport & Environment (T&E) uważa, że spowoduje tylko ograniczony postęp na drodze do osiągnięcia celów ekologicznych Unii.
Fundusze strukturalne – czyli głównie fundusze spójności i rozwoju regionalnego – mają na celu pomóc najbiedniejszym krajom w UE i niektórym regionom. Około 24% tych funduszy jest wydawanych na transport. Ponad 90% unijnych środków na transport jest wydawanych właśnie w ramach tych programów.
T&E uważa, że obecne fundusze strukturalne zniechęcają do wcielania w życie zasady „użytkownik płaci”, a pośrednio pogarszają sytuację kolei poprzez zobowiązanie państw członkowskich do odliczania przychodów czerpanych od użytkowników infrastruktury od kwot wnioskowanych w Brukseli. Skoro pobieranie opłat od użytkowników torów jest obowiązkowe, a od użytkowników dróg nieobowiązkowe, oznacza to, że poziom europejskiego współfinansowania projektów kolejowych jest z zasady niższy niż drogowych. Nowe propozycje tylko częściowo rozwiązują ten problem.
Sieć T&E zaproponowała także uzależnienie poziomu unijnego finansowania projektów transportowych od ich skutków klimatycznych – im czystszy projekt, tym wyższy poziom finansowania mógłby uzyskać. Propozycja Komisji milczy na ten temat, ale wizja instrumentu „Łącząc Europę” ostrożnie uchyla drzwi dla takiego podejścia. Mówi, że projekty transportowe, które będą miały dobre wskaźniki klimatyczne, będą mogły otrzymać o 10 procent większe dofinansowanie.
T&E jest powstałą w 1990 roku federacją 50 organizacji działających na rzecz zrównoważonej polityki transportowej w Europie.