Przedstawiamy treść odpowiedzi na interpelację posła Johna Godsona (interpelacja nr 23863) ws. wprowadzenia w Polsce e-myta. Poseł zapytał, czy Ministerstwo bada zjawisko rozlewania się ruchu na drogi alternatywne oraz możliwość objęcia opłatami także dróg samorządowych.

MI ma nadzieję, że odpływ na drogi bezpłatne, obserwowany po wprowadzeniu e-myta, jest czasowy. MI wskazuje, że miasta (dodajmy – miasta na prawach powiatu, które samodzielnie zarządzają swoimi drogami) mogą wprowadzać ograniczenia w ruchu pojazdów ciężkich, a niektóre – jak Poznań czy Kraków – już takie ograniczenia wprowadziły. MI przypomina również o możliwości montowania na drogach urządzeń spowalniających ruch. [zobacz takie urządzenie w Puławach:]

Informuje, że prezydenci dwóch miast – Gliwic i Jaworzna – złożyli wnioski, aby odcinki dróg krajowych znajdujących się w granicach tych miast (nr 78 i 79) również zostały objęte opłatami Viatoll. Poniżej treść odpowiedzi:

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Johna Abrahama Godsona, przesłaną przy piśmie z dnia 29 lipca 2011 r., znak: SPS-023-23863/11, w sprawie skutków wprowadzenia systemu viaTOLL uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko.

Resort infrastruktury obserwuje i analizuje problem odpływu ruchu ciężkiego z dróg płatnych na drogi alternatywne. Podkreślenia wymaga fakt, że system funkcjonuje w Polsce niewiele ponad miesiąc. Tymczasem z doświadczeń innych państw, które wprowadziły ETC, wynika, że największy odpływ ruchu z sieci dróg płatnych następuje w ciągu kilku tygodni od daty uruchomienia systemu. Następnie ma miejsce powrót na drogi zapewniające możliwość szybkiego przemieszczenia w ruchu międzyregionalnym i pozwalające na dostarczenie towarów na czas.

Szczegółowe i weryfikowalne dane odnośnie do skali przeniesienia ruchu pojazdów ciężarowych na drogi bezpłatne będą dostępne dopiero po określonym czasie funkcjonowania systemu opłaty elektronicznej. System może być bowiem wykorzystywany do zbierania danych o ruchu na poszczególnych odcinkach dróg w kraju. Po zebraniu tych danych mogą zostać zaproponowane określone rozwiązania. Tam gdzie będzie to uzasadnione, drogi zostaną objęte opłatą. Podkreślić przy tym należy, że każdy przypadek faktycznego zwiększenia ruchu na drodze alternatywnej powodującego nieprzewidziane problemy powinien być analizowany indywidualnie. Działania zaproponowane mogą obejmować środki z zakresu organizacji ruchu, inżynierii lądowej, kontroli i egzekucji.

Pragnę przy tym nadmienić, że zarządcy właściwych dróg (w tym dróg samorządowych) zagrożonych przyrostem ruchu pojazdów ciężkich w związku z wprowadzeniem elektronicznego systemu poboru opłat są uprawnieni do dokonania stosownej zmiany organizacji ruchu, w szczególności wprowadzenia ograniczeń prędkości dla pojazdów ciężarowych czy też umieszczenia w pasie drogowym elementów spowalniających ruch (np. wysepek). Jako przykład można wskazać miasto Kraków, gdzie w związku z uruchomieniem elektronicznego systemu poboru opłat Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu wprowadził, jako organ zarządzający drogami w granicach miasta Krakowa, nowe ograniczenia tonażowe (do 7 t albo 16 t) dla pojazdów poruszających się na newralgicznych odcinkach sieci miejskiej. Drugim przykładem jest wprowadzenie decyzją Wielkopolskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Poznaniu zakazu poruszania się pojazdów powyżej 18 t na drogach wojewódzkich nr 467 oraz 263, powiązanych z drogą krajową nr 92. W systemie opłaty elektronicznej, który rozpoczął funkcjonowanie w dniu 1 lipca br., pobierającym opłatę jest, na podstawie art. 13hb ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.), Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Dlatego też system wdrożony został na odcinkach autostrad, dróg ekspresowych i innych dróg krajowych zarządzanych przez GDDKiA. Opłatą elektroniczną nie zostały więc objęte odcinki dróg krajowych znajdujące się na obszarze miast na prawach powiatu, gdyż, zgodnie z art. 19 ust. 5 ustawy o drogach publicznych, w granicach ww. miast zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.

Należy podkreślić, że obowiązujące przepisy prawa nie wykluczają możliwości objęcia systemem viaTOLL dróg krajowych zarządzanych przez inne podmioty niż GDDKiA. W szczególności system może być sukcesywnie rozszerzany na drogi krajowe alternatywne (w tym zarządzane przez prezydentów miast na prawach powiatu), tak aby nie dopuścić do ucieczki ruchu na drogi pozostające poza systemem viaTOLL. Resort nie rozważa aktualnie objęcia systemem opłat dróg samorządowych. Na drogach szczególnie narażonych na tranzytowy ruch pojazdów ciężarowych zarządcy dróg mogą podejmować działania, o których wspomniano powyżej.

Do resortu infrastruktury wpłynęły zgłoszenia dotyczące objęcia przedmiotowym systemem drogi krajowej nr 79 w granicach miasta Jaworzna oraz drogi krajowej nr 78 w granicach miasta Gliwice. Obecnie trwają konsultacje z prezydentami ww. miast.

Z poważaniem

Sekretarz stanu

Tadeusz Jarmuziewicz

Warszawa, dnia 11 sierpnia 2011 r.