Pierwsze w historii Unii normy CO2 dla ciężarówek. Decydująca faza. Apel NGOs


Pierwsze w historii UE normy CO2 dla ciężarówek w decydującej fazie negocjacji. Apel organizacji pozarządowych

  • proces ustalania (trilog) pierwszych w historii Unii Europejskiej norm efektywności paliwowej, tym samym emisji CO2, dla pojazdów ciężarowych jest w finalnej fazie
  • wyniki trilogu istotne dla klimatu i dla wypełnienia przez Polskę zobowiązań redukcji emisji z transportu w ramach Unii Europejskiej
  • organizacje pozarządowe apelują do polskiego rządu o wsparcie norm proponowanych przez Parlament Europejski, promocję zeroemisyjnych pojazdów ciężarowych i autobusów
  • INSPRO zapowiada na luty 2019 r. publikację raportu „Strategie redukcji emisji dla sektora transportu w Polsce” – raport analizuje możliwości realizacji przez Polskę wynikających z regulacji UE zobowiązań redukcji emisji z transportu drogowego do roku 2030


Unia Europejska finalizuje proces konsultacji pierwszych w historii wspólnoty norm efektywności paliwowej, tym samym emisji CO2, dla pojazdów ciężkich, w tym samochodów ciężarowych, autobusów i autokarów. Obecnie prawo unijne nie określa żadnych wymogów dotyczących redukcji emisji CO2 dla takich pojazdów. Emisje CO2 z pojazdów ciężkich stanowią około 6% całkowitych emisji CO2 w UE.

Unia Europejska finalizuje proces konsultacji pierwszych w historii wspólnoty norm efektywności paliwowej, tym samym emisji CO2, dla pojazdów ciężkich, w tym samochodów ciężarowych, autobusów i autokarów. Obecnie prawo unijne nie określa żadnych wymogów dotyczących redukcji emisji CO2 dla takich pojazdów. Emisje CO2 z pojazdów ciężkich stanowią około 6% całkowitych emisji CO2 w UE.

Samochody ciężarowe w Unii nie podlegają jeszcze takim normom jak osobowe i dostawcze, mimo że odpowiadają za 25% emisji CO2 z transportu drogowego, a jednocześnie stanowią mniej niż 5% pojazdów na drogach. Podczas gdy Stany Zjednoczone, Japonia, Chiny i Kanada wprowadziły normy emisji CO2, to w ciągu ostatnich 20 lat efektywność paliwowa samochodów ciężarowych w Europie niewiele się zmieniła. Wszyscy unijni producenci samochodów ciężarowych byli zaangażowani w kartel ustalający ceny oraz opóźniający wprowadzanie przyjaznych środowisku technologii, za co w 2017 r. Unia ukarała producentów rekordową grzywną 3,8 mld euro.

Decydujące spotkanie w procesie konsultacji między Parlamentem Europejskim, Radą Europejską i Komisją Europejską zaplanowane jest na 12 lutego, dlatego organizacje pozarządowe opublikowały apel do Ministerstwa Środowiska o wsparcie propozycji Europarlamentu – redukcja emisji CO2 z pojazdów ciężarowych o 20% do 2025 r. i o 35% do 2030 r. Dodatkowo organizacje apelują o wprowadzenia od 2025 roku obowiązkowego wskaźnika sprzedaży dla ilości pojazdów o zerowej emisji w wysokości 5% rocznie, z uwzględnieniem zasięgu i ładowności różnych typów ciężarówek. Ma to zapewnić porównywalny realnie udział w rynku przewozowym tego typu pojazdów.

Jak podkreślają podpisane organizacje „wprowadzenia obowiązkowego minimalnego celu sprzedaży dla pojazdów o zerowej emisji chcą także polscy przewoźnicy, co wyrazili w liście do Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego już w maju ubiegłego roku.”
Apel 14 organizacji pozarządowych podkreśla również potrzebę przyjęcia odrębnego wskaźnika sprzedaży dla zeroemisyjnych autobusów miejskich. Wspólny wskaźnik dla autobusów i ciężarówek jest zdecydowanie niewskazany, ponieważ opóźni upowszechnienie pojazdów ciężarowych o zerowej emisji. Proponowany wskaźnik może być bardzo wysoki, sięgający 50% do roku 2025 oraz 100% do roku 2030.

Piotr Skubisz, dział transportu i analiz Instytutu Spraw Obywatelskich INSPRO: „Istotne jest zarówno ustanowienie norm, co pozwoli nie tylko ograniczyć emisje CO2, ale też zaoszczędzić przewoźnikom na kosztach paliwa, jak i ustalenie celu sprzedaży dla pojazdów o zerowej emisji. To z kolei przyczyni się do poprawy jakości powietrza. W wielu europejskich miastach ciężarówki powodują niemal 20% zanieczyszczeń powietrza tlenkami azotu.”

Stanowiska branży

Piotr Skubisz, dział transportu i analiz Instytutu Spraw Obywatelskich INSPRO: „Przypomnijmy, że jeszcze przed publikacją propozycji Komisji, polskie organizacje branżowe i pozarządowe w liście do premiera poparły wprowadzenie norm efektywności paliwowej dla pojazdów ciężkich. List został podpisany m.in. przez przedstawicieli biznesu oraz największe polskie stowarzyszenie branżowe – Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych, które skupia blisko 4500 firm. Około 40% kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw transportu drogowego, to wydatki na paliwo. Dlatego bardzo istotna jest możliwość ich zmniejszania oraz ograniczenia szkodliwego wpływu na środowisko naturalne.”

W 2018 roku międzynarodowa firma konsultingowa Bain&Company’s w raporcie “How Europe’s Truck Makers Can Break Out of the Pack” przedstawiła najważniejsze czynniki decydujące o zakupie samochodu ciężarowego przez klientów. Najbardziej istotnym kryterium jest całkowity koszt eksploatacji, wliczający cenę sprzedaży (34% badanych). W badaniu wzięły udział 553 firmy transportowe z Francji, Wielkiej Brytanii, Polski i Niemiec.

40% przewoźników stwierdziło, że rozważa nabycie jednej lub kilku elektrycznych lub hybrydowych ciężarówek w następnym zakupie, choćby w celach testowych. Ponadto tylko 30% przewoźników jest przekonanych, że ciężarówki z silnikami diesla pozostaną głównym elementem ich flot do 2025 roku.

Zapowiedź raportu INSPRO

Instytut Spraw Obywatelskich (INSPRO) zapowiada na luty 2019 r. publikację raportu „Strategie redukcji emisji dla sektora transportu w Polsce”. Raport analizuje możliwości realizacji przez Polskę zobowiązań redukcji emisji z transportu drogowego w ramach regulacji UE do roku 2030. Regulacje dotyczące sektora non-ETS, obejmującego gównie emisje z transportu oraz rolnictwa i gospodarowania odpadami, pozwalają Polsce w okresie 2013-2020 zwiększyć emisje o 14%. UE zakończyła proces legislacyjny, który kontynuuje ESD i określa cele redukcji emisji dla państw członkowskich na lata 2021-2030. Tym razem cele redukcji emisji są bardziej rygorystyczne – ogólny cel redukcji emisji dla UE w 2030 r. dla sektorów non-ETS wynosi 30% do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 2005 r. Polska ma cel krajowy redukcji na poziomie 7%.